Σήμερα είναι παγκόσμια ημέρα Ρομά, έχει καθιερωθεί στο 1ο παγκόσμιο συνέδριο στη πόλη του Λονδίνου το 1971. Η 8η Απριλίου αποτελεί ημέρα γιορτής και χαράς για όλους τους Ρομά του κόσμου, καθώς έθεσε τα θεμέλια για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Από αυτό το συνέδριο πέρασαν ακριβώς 49 χρόνια και σχεδόν δεν άλλαξε τίποτα ούτε σε κοινωνικό, ούτε σε οικονομικό άλλα ούτε και σε πολιτικό επίπεδο όσον αφορά τους Ρομά. Φυσικά από τότε δεν ξανά πραγματοποιήθηκε παρόμοιο συνέδριο για να δούμε αν τα δικαιώματα των Ρομά έγιναν σεβαστά από την ευρύτερη κοινότητα και να αναλογιστούμε για το αν έχει ή δεν έχει επιτευχθεί ο στόχος που θέσανε οι προηγμένοι εκπρόσωποι Ρομά.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα, ατομικά, πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά αποτελούν βασική προϋπόθεση για την φυσική και κοινωνική ύπαρξη του ανθρώπου και εκφράζουν τη θέλησή του να ζήσει ως βιολογικό, πνευματικό και κοινωνικό ον. Πηγάζουν από τους άγραφους νόμους (φυσικό δίκαιο), που η υπακοή σε αυτούς είναι ζήτημα συνείδησης, προέρχονται από το θετικό δίκαιο (γραπτοί νόμοι) η εφαρμογή των οποίων είναι υποχρεωτική. Τα δικαιώματα του ανθρώπου συνιστούν τον θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο η ανθρωπότητα επιχειρεί να οικοδομήσει ένα ειρηνικό και ευοίωνο μέλλον για όλους τους ανθρώπους σε κάθε γωνιά της γης. Λειτουργώντας ως διεθνείς νόρμες ή σταθερές, διασφαλίζουν την προστασία όλων των ανθρώπων, όπου κι αν βρίσκονται, από κάθε μορφής πολιτική, νομική, κοινωνική, πολιτιστική, οικονομική εκμετάλλευση ή κακομεταχείριση και, παράλληλα, από κάθε μορφής διάκριση.
Τα δικαιώματα τους παραβιάζονται ασύστολα και καταπατούνται στο έπακρο, καθώς οι αστυνομικές επιδρομές με μισαλλόδοξες συμπεριφορές, μέσα στους οικισμούς, αποτελεί βασικό στοιχείο σχεδιασμού, στρατηγικής και παρέμβασης της Ελληνικής αστυνομίας. Επίσης τα δικαιώματα τους, έχουν υποστεί τεράστια φαλκίδευση, καθώς οι γονείς Μπαλαμέ δεν επιτρέπουν τους μαθητές Ρομά να εγγραφούν στα Ελληνικά δημόσια σχολεία. Ακόμη η συστηματική παραβίαση των δικαιωμάτων τους, σηματοδοτεί την έναρξη του κοινωνικού, εργασιακού και πολιτικού αποκλεισμού, καθώς οι περισσότεροι εργοδότες, αγρότες και επιχειρηματίες στη χώρα μας, δεν προτείνουν τους Ρομά στις δουλείες τους ενώ οι δήμαρχοι στα ψηφοδέλτια τους, βάζουν τους Ρομά μόνο για ψηφοθηρικούς λόγους. Δεν υπάρχει σεβασμός και κατανόηση των δικαιωμάτων τους, διότι οι κρατικοί λειτουργοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι, χλευάζουν, παραγκωνίζουν και δεν τους εξυπηρετούν στις δημόσιες και κοινωνικές υπηρεσίες, όπως ορίζει ο υπαλληλικός κώδικας. Επιπλέον οι κυβερνήσεις παραβιάζουν, την αρχή της ισότητας και της ισονομίας ίσης αντιμετώπισης όλων των πολιτών σύμφωνα με το σύνταγμά και τις διεθνές συμβάσεις των ενωμένων εθνών. Έχει αποδεικτή, πως σχεδόν πάντα, οι Ελληνικές κυβερνήσεις, δεν λαμβάνουν μέτρα προστασίας για την υπεράσπιση, διασφάλιση και προαγωγή των δικαιωμάτων τους, απεναντίας όλες οι κυβερνήσεις τους αντιμετωπίσουν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Τέλος η πάγια τακτική παραβίασης των δικαιωμάτων τους, συνιστά το σχολικό διαχωρισμό, το κοινωνικό περιθώριο και το εργασιακό αποκλεισμό τους, ταυτοχρόνως η καταπάτηση των δικαιωμάτων τους αποτελεί, τη μη συμμετοχή τους στα κέντρα λήψης αποφάσεων και το παραγκωνισμό τους από το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό τόπο της ζωής.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πως σε όλες τις πτυχές της ζωής, οι Τσιγγάνοι δεν απολαμβάνουν τα κοινωνικά προνόμια, τις πολιτικές παροχές, τους κοινοτικούς πόρους και τα κοινωνικά αγαθά, ενός κοινωνικού, δικαίου και προνομιακού κράτους που προστατεύει τα ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα.
Χαρίτος Παναγιώτης
Πολιτικός και Κοινωνικός επιστήμονας